Jak działa test margin squeeze, czyli ceny pod kontrolą
10 września 2025
Cenniki usług hurtowych sieci wybudowanych ze wsparciem publicznym (np. w ramach programów POPC, FERC czy KPO) podlegają weryfikacji Prezesa UKE. W przypadku gdy dany operator świadczy nie tylko usługi hurtowe, ale i detaliczne (bezpośrednio lub pośrednio przez operatora zależnego/powiązanego), cennik taki musi przejść jeszcze tzw. test margin squeeze (MS).
Opłaty za usługi hurtowe ustalane są samodzielnie przez operatora sieci dostępowej (OSD), w oparciu o jeden z punktów odniesienia i zasad ustalania cen dostępu hurtowego wskazanych w unijnym rozporządzeniu GBER. Jednocześnie mają zapewniać niedyskryminujące warunki, tzn. umożliwiać operatorom korzystającym (OK) świadczenie usług detalicznych dla własnych abonentów, na bazie usług hurtowych OSD, na konkurencyjnym poziomie.
Ustalanie cen hurtowych z uwzględnieniem oferowanych cen detalicznych
Opłaty za usługi hurtowe ustalane są na poziomie pozwalającym na pokrycie kosztów związanych ze świadczeniem usług, z uwzględnieniem rozsądnej marży przy założeniu, że opłata hurtowa pozwala OK na stworzenie usługi detalicznej konkurencyjnej cenowo w stosunku do cen detalicznych oferowanych przez OSD oraz OK będących w stosunku zależności/powiązania.
W celu dokumentacji spełnienia powyższego warunku, OSD przedstawia Prezesowi UKE, przy pierwszym zasięgnięciu opinii dotyczącej oferty hurtowej oraz każdorazowo przy zmianie oferty hurtowej w zakresie cen za usługi BSA, LLU i VULA, wyniki przeprowadzonego samodzielnie testu MS wraz z dokumentacją stanowiącą uzasadnienie dla proponowanych opłat hurtowych. Dlatego też, w teście MS należy uwzględnić opłaty hurtowe, o które OSD wnioskuje do Prezesa UKE.
Test MS jest przeprowadzany dodatkowo, w przypadku gdy OK zgłosi brak możliwości stworzenia konkurencyjnej oferty detalicznej popartej własnymi danymi kosztowymi i przychodowymi. Wówczas OK zobowiązany jest przedstawić Prezesowi UKE m.in. informacje dotyczące swojej działalności, dokumentację źródłową oraz wyjaśnienie stanowiące uzasadnienie dla danych ujętych w teście MS.
W przypadku negatywnego wyniku testu MS, Prezes UKE zobowiązuje OSD do zmiany wysokości opłaty hurtowej. W takim przypadku OSD może alternatywnie zmienić wysokość opłaty detalicznej lub obu opłat umożliwiających pozytywny wynik testu MS.
Test MS nie stanowi metody ustalania cen dostępu hurtowego wskazanej w GBER, natomiast jego pozytywny wynik jest warunkiem koniecznym w procesie zasięgnięcia opinii Prezesa UKE w sprawie cen hurtowych.
Dofinansowanie to zobowiązanie
Podsumowując, jeżeli OSD, który świadczy również usługi detaliczne (bezpośrednio lub pośrednio przez operatora zależnego/powiązanego), otrzymał dofinansowanie do rozbudowy swojej sieci, to:
- oferuje usługi hurtowe na tej sieci,
- publikuje ofertę hurtową wraz z cennikiem usług hurtowych, podlegającą weryfikacji Prezesa UKE,
- w relacjach z OK nie może stosować cen hurtowych wyższych niż w opublikowanej ofercie hurtowej.
Natomiast Prezes UKE w ramach weryfikacji cen hurtowych sprawdza czy:
- zaproponowane ceny hurtowe zostały ustalone zgodnie z rozporządzeniem GBER,
- przy tak ustalonym cenniku usług hurtowych, możliwe jest stworzenie przez OK konkurencyjnej oferty detalicznej.
Aktualne narzędzie wraz z opisem, przeznaczone do przeprowadzenia testu MS dla usług hurtowych świadczonych na sieciach wybudowanych ze wsparciem publicznym, dostępne jest na stronie internetowej UKE.
Tomasz Bator, dyrektor, Departament Regulacji